آپاتیت (به انگلیسی: Apatite) مادهای است شفاف تا تیره رنگ که به رنگهای زرد، آبی، بنفش، سبز و گاهی اوقات بی رنگ دیده می شود. سنگهای کاتویانت، اثر چشم گربهای دارند.
نام آپاتیت از لغت یونانی آپات گرفته شده که به معنای فریبنده است و به خاطر شباهتش به کانیهای قیمتی دیگر مانند الیوین، پریدوت و بریل، این نام ر ا به آن داده اند. آپاتیت، بسته به فراوانی فلورین، کلرین یا گروه هیدروکسیل، از سه کانی مختلف تشکیل شده است. آپاتیت، فسفات کلسیمی است که با فلورین، کلرین یا هیدوکسیل ترکیب شده است. آپاتیت، به خاطر رنگ زرد- سبزش، در زبان اسپانیایی سنگ مارچوبه نامیده می شود. عمدتا در برزیل، کانادا، شرق آفریقا و مکزیک یافت می شود
فرمول شییمیایی آن( Ca5(PO4)3(F,CL,OH) است که در سیستم هگزاگونال متبلور میگردد. شامل سه گروه فلوئور آپاتیت (Ca5(Po4)3f) و کلرور آپاتیت (Ca5(Po4)3CL) و هیدروکسید آپاتیت Ca5(Po4)3OH) میباشد. کانیهای فلوئور آپاتیت فراوانترین نوع آپاتیت است و کانیهای کلرور آپاتیت و هیدروکسید آپاتیت بسیار کمیابتر است.
واژه کلوفان در مورد آپاتیتهای تودهای و مخفی بلور آپاتیت بکار می رود که بخش اعظم سنگهای فسفاته و فسیلهای استخوانها را شامل میشود. اما نوع آن را نمیتوان تعیین کرد کلوفان از نظر خواص فیزیکی معمولاً متراکم، تودهای و با ساختمان متحدالمرکز و کلوئیدی است. این کانی معمولاً ناخالص است و مقدار کمی کربنات کلسیم به همراه دارد.
آپاتیتهای خاک مانند توأم با مواد دیگر را معمولاً فسوسفوریت میگویند. به رنگ بیرنگ تا سفید، اغلب به صورت سبز کمرنگ تا سبز زمردی، کبود آسمانی، زرد، قهوهای، بخش دیده میشود. در قدیم این کانی با کانیهای بریل، دیو پسیر و تورمالین اشتباه میشده است.
خواص تشخیص: معمولاً از بلورهای آن، رنگ و سختیاش می توان آن را شناسایی کرد. در تشخیص آن از بریل از وجود سطوح دو هرمی در دو انتهای آن استفاده میشود. این کانی با چاقو خط بر میدارد.
به سختی گداخته میشود. در اسید حل می شود و محلول آن با مولیبدات آلومینیوم ترکیب شده و فسفات آمونیوم تولید میشود.
پیدایش: به صورت کمیاب و فرعی در سنگهای آذرین و رسوبی و دگرگونی یافت میشود. در پگماتیتها و سایر رگههای هیدروترمال یافت میشود. گاهی به صورت رگه ها و تودهها همراه با سنگهای قلیایی دیده میشود. مواد فسفاته استخوانها و دندانههای موجودات از نوع آپاتیت است.
کاربرد: بلورهای فسفات تعداد بسیار زیادی برای تأمین کودهای شیمیایی فسفاته بکار میرود. در صنایع شیمیایی برای تهیه اسیدفسفوریک در کبریتسازی، تهیه اسید فلوئوریدریک در صنعت، صنعت سرامیک سازی و غیره مصرف میشود. انواع شفاف و خوش رنگ آن به عنوان جواهر به کار می رود.
سلام
بنده معدن سنگ انالسیم دارم پر از سنگهای قیمتی از جمله اپاتیت و سنگ قولنج و ماه سنگ است
متشکرم
با سلام
بنده مقداری آپاتیت به رنگ چیزی که در بالا می بینم (سبز شفاف ) دارم که اندازه هر بلور ان در حد ۲ تا ۴ میلیمتر بیشتر نیست . شما روی نمونه ای با این کیفیت به ازائ هر گرم چه ارزش یا قیمتی می گذارید؟ متشکرم