فیروزه

تاریخچه‌ كشف‌ معادن‌ فیروزه‌(TURQUOISE) در ایران‌ به‌ حدود هفت‌هزار سال‌ پیش‌ می‌ رسد. اصولاً در قدیم‌ از سنگ‌هایی‌ كه‌ یافت‌ می‌ شد به‌ عنوان‌ طلسم‌ و بیشتر در مراسم‌ مذهبی‌ استفاده‌ می‌ كردند. در عهد باستان، دو سنگ‌ فیروزه‌ و لاجورد بسیار قیمتی‌ و مهم‌ به‌ شمار می ‌رفتند؛ چنان‌ كه‌ هنگام‌ تقسیم‌ غنایم‌ نسبت‌ به‌ طلا در اولویت‌ قرار می ‌گرفتند؛ و همواره‌ جزو ذخایر با ارزش‌ و مهم‌ پادشاهان‌ بوده‌اند.

فیروزهِ ایران‌ كه‌ معادن‌ اصلی‌ آن‌ در شمال‌ شرقی‌ كشور واقع‌ شده، بهترین‌ و زیباترین‌ نوع‌ این‌ سنگ‌ در دنیا قلمداد می ‌شود و هر نوع‌ فیروزهِ مرغوب‌ را فیروزهِ ایران‌(PERSIAN TURQUOISE) می ‌گویند. اصولاً فیروزه‌ را در دنیا به‌ نام‌ ایران‌ می ‌شناسند و در نمایشگاه‌های‌ جواهر نیز، این‌ سنگ‌ را سمبل‌ كشور ما می ‌دانند.فیروزه‌ به‌ صورت‌ توده‌های‌ فشرده‌ و یا قلوه‌ سنگ‌ از معادن‌ استخراج‌ می ‌شود و مهمترین‌ معادن‌ آن‌ در افغانستان، شرق‌ استرالیا، ایالات‌ متحد آمریكا، مصر، آمریكای‌ جنوبی، بعضی‌ مناطق‌ آسیای‌ مركزی‌ و حتی‌ چین‌ یافت‌ می‌شود.

در معدن‌ فیروزه‌ مصر كه‌ از سالیان‌ بسیار دور مورد استفاده‌ بوده، رگه‌های‌ سیاهرنگی‌ در فیروزه‌ها وجود دارد كه‌ اصطلاحاً به‌ این‌ سنگ‌ها فیروزه‌ شجری‌ گفته‌ می ‌شود؛ و به‌ علت‌ استخراج‌ بیش‌ از حد در گذشته، امروزه‌ سنگ‌های‌ استخراج ‌شده‌ از این‌ معدن‌ از نظر رنگ‌ و صافی‌ كیفیت‌ پایین‌ تری‌ دارند. به‌ همین‌ علت‌ با تزریق‌ روغن، پارافین‌ یا مواد پلاستیكی‌ آن‌ها را اصلاح‌ و وارد بازار می ‌كنند.

رنگ‌ خالص‌ آبی‌ در فیروزه‌ بسیار كمیاب، و به‌ همین‌ دلیل‌ نوع‌ صاف‌ و صیقلی‌ آن‌ بسیار با ارزش‌ و گران‌ است. اشاره‌ می‌شود، نگین‌های‌ شبه ‌فیروزه‌ در بازار بسیار زیادند؛ بنابراین‌ هنگام‌ خرید باید دقت‌ فراوان‌ داشت.این‌ كانی‌ كه‌ به‌ رنگ‌ آبی‌ – از روشن‌ تا تیره‌ – است، در اثر حرارت‌ تغییر رنگ‌ می‌دهد و به‌ رنگ‌ سبز مات‌ درمی‌آید. نگین‌ فیروزه‌ در نتیجهِ تابش‌ نور خورشید تبخیر می‌شود و تغییر رنگ‌ می ‌دهد. رنگ‌ فیروزه‌ در تماس‌ با مواد شیمیایی‌ و حتی‌ آرایشی‌ نیز تغییر می ‌كند و جلای‌ آن‌ از بین‌ می ‌رود. بنابراین‌ توصیه‌ می ‌شود هنگام‌ استفاده‌ از مواد آرایشی‌ و یا استحمام‌ و شست‌وشو، جواهرات‌ دارای‌ فیروزه‌ در معرض‌ این‌ مواد قرار نگیرند.

در بازار ایران‌ دو نوع‌ فیروزه‌ پرطرفدار است؛فیروزه‌ نیشابور كه‌ بهترین‌ نوع‌ و گران‌ترین‌ است؛ وفیروزه‌ دامغان‌ كه‌ كیفیت‌ پایین‌تری‌ دارد.یكی‌ از معروف‌ ترین‌ معادن‌ فیروزه‌ در دنیا درخراسان‌ قرار گرفته‌ و به‌ همین‌ علت، این‌ استان، به‌ خصوص‌ شهر مشهد، مركز تراش‌ و معاملات‌ عمده‌ فیروزه‌ در جهان‌ است؛ به‌ طوری‌ كه‌ مقدار زیادی‌ فیروزه‌ استخراجی‌ از معادن‌ دیگر كشورها را در مشهد تراش‌ می‌ دهند و از آن‌ جا به‌ دیگر بازارهای‌ جهانی‌ وارد می‌ كنند.فیروزه‌هایی‌ كه‌ در مشهد تراش‌ داده‌ می ‌شوند به‌ نام‌ فیروزه‌ خراسانی‌ مشهورند.

جالب‌ است‌ بدانید در گذشته‌ اعتقاد بر این‌ بود كه‌ هر كه‌ با خود فیروزه‌ داشته‌ باشد بر دیگران‌ پیروز خواهد شد؛ بر این‌ اساس‌نام‌ اصلی‌ این‌ سنگ‌ پیروزه‌ بوده‌ و بعدها به‌ فیروزه‌ تبدیل‌ شده‌ است.

خواص درمانی منسوب به فیروزه :

نگاه کردن به فیروزه چشم را تقویت می کند . برای درمان گلو درد ، تقویت تارهای صوتی ، درمان بیماری های ریوی و تنفسی موثر است .همچنین سبب تقویت قلب، دستگاه تنفسي ، چشم ها، گردش خون ، گلو ، معده و كبد می شود .

فیروزه برای همه بیماری­هایی که بر اثر کمبود مواد غذایی و تغذیه بد ایجاد می­شوند مانند آناروکسی (بیماری که بر اثر نخوردن غذای کافی و کمبود مواد غذایی ایجاد می­شود) به کار می­رود.معمولاً هنگام پارگی رباطها و تاندوها، جریان خون را در بافتهای عضلانی زیادتر می­کند و اثر سودمندی بر روی کمبود اکسیژن، مسمومیت خونی و استرس دارد.فیروزه کمک مؤثری به درمان نواحی از بدن که تحت هجوم ویروس­ها و باکتریها هستند یا نواحی آلوده می­ کند.

فیروزه مظهر خلوص، محافظ و نگهبان جسم و روح، درک زمان، خوش شانسي، جذب احساست منفي، جهت باز نمودن چشم سوم، جلوگيري از جادوي سياه و امواج منفي، حامي مسافر، دور کننده جانوران موزي و مقابله با عفونت‌ها میباشد.